انسان حیوان نیست و یا انسان، حیوان ناطق، حیوان ابزار ساز، حیوان متفکر و نظایر آن نیست. بلکه انسان، انسان است. انسان موجود یا مخلوقی است با ویژگی های خاص خود که این ویژگی های خاص در قرآن مجید ترسیم و تصویر شده است. در قرآن کریم، محور بحث انسان است و اساسا قرآن، کتاب انسان سازی است. در پاسخ به این سوال ها که انسان در جهان بینی اسلامی چیست و کیست و رابطه انسان با خداوند تبارک و تعالی بر چه اساسی نهاده شده است؟ باید گفت که انسان، مخلوق ویژه ای است و رابطه او با خداوند رابطه عبد است با معبود با خصوصیات زیر:

خداوند تبارک و تعالی :

1-        انسان را از خاکآفریده است. ( انعام، 2)

2-        همه انسان ها را از یک نفس واحد آفریده است. ( اعراف، 189)

3-        از روح خود بر انسان دمیده است. (ص، 71)

4-        انسان را به عنوان خلیفه و جانشین خود در روی زمین قرار داده است. ( یونس، 14)

5-        آن چه در آسمان ها و زمین است در تسخیر انسان قرار داده است. ( جاثیه، 13)

6-        انسان را بر بسیاری از مخلوقات خود برتری بخشیده و گرامی داشته است. ( اسرا،70)

7-        همه موجودات زمین را بای انسان خلق کرده است. ( بقره، 29)

8-        از نهان و آشکار انسان با خبر است. ( انعام، 3)

9-        انسان را با ابتلا به خیر و شر مورد آزمایش قرار می دهد. ( انبیا، 35)

10-    مراقب اعمال انسان است. ( نسا،1)

11-    نفس هر انسان مدیون اعمالی است که انجام داده است. ( مدثر، 38)

12-    خداوند تبارک و تعالی، جن و انسان را نیافریده است مگر برای عبادت کردن خداوند.    (ذاریات، 56)

13-    آن چه نزد انسان است نابود می شود و آن چه نزد خداوند است باقی می ماند. ( نحل، 96)

14-    خداوند تبارک و تعالی از انسان بیش از وسع و توان او انتظار ندارد و تکلیف نمی کند.             ( اعراف، 42)

15-    خداوند تبارک و تعالی در جای جای قرآن انسان را به اندیشیدن و تعقل دعوت کرده است.     ( اعراف، 169)

16-    خداوند تبارک و تعالی اجر انسان های درستکار را ضایع نخواهد کرد. ( اعراف، 170)

17-    انسان، موجودی ستمگر و بسیار نادان است. ( احزاب، 72)

18-    انسان نسبت به پروردگارش ناسپا است. ( عادیات،6)

19-    خداوند تبارک و تعالی انسان خود پسند و متکبر را دوست ندارد. ( نسا، 36)

20-    انسان موجودی بسیار ناسپاس و کافر کیش است. (حج، 66)

21-    انسان موجودی ممسک و تنگ نظر است. ( اسرا، 100)

22-    انسان موجودی عجول و شتاب گر است. ( اسرا، 11)

23-    انسان موجودی است که با سخن حق به جدال و خصومت بر می خیزد. (کهف، 54)

24-    انسان به شدت علاقه مند به خیر ( منافع شخصی است). (عادیات،8)

25-    انسان حریص و ناشکیبا آفریده شده است. ( معارج،19)

26-    انسان ضعیف آفریده شده است. ( نسا، 28)

27-    انسان اگر شر و زیانی به او برسد، جزع و بیقراری می کند. ( معارج، 20)

28-    انسان اگر خیر و سودی عایدش شود، تنگ نظری و بخل می ورزد. ( معارج، 21)

29-    انسان اگر خویش را بی نیاز ببیند، طغیان می کند. ( علق 6و7)

30-    انسان اگر خدا را فراموش کند خدا هم نفس او را از یادش می برد. ( حشر، 19)

31-    انسان نیکوکار کسی است که در امور خیر و تقوی به دیگران کمک کند. ( مائده،2)

32-    انسان نیکوکار کسی است که اگر عهدی ببندد به موقع به عهد خود وفا کند. ( بقره، 177)

33-    انسان مومن کسی است که چون ذکری از خدا شود، دلش به تپش افتد و لرزان شود.         ( انفال، 2)

34-    انسان اگر نیکو کند خداوند تبارک و تعالی او را ده برابر پاداش خواهد داد. ( انعام، 160)

35-    انسان موجودی است که خداوند تبارک و تعالی فرشتگان را به سجده او مامور کرده است.     ( اعراف، 11)

36-    انسان اگر در راه خداوند تلاش کند، به یقین خداوند او را به راه خویش هدایت می کند.         ( عنکبوت، 69)

37-    انسان اگر خداوند را یاری کند خدا هم او را یاری می کند و ثابت قدم می گرداند. ( محمد،7)

38-    انسان اگر ایمان آورد و تقوی پیشه کند خدا به او بصیرت و قدرت شناخت می بخشد.           ( انفال، 29)

39-    انسان اگر غیر از اسلام دینی اختیار کند هرگز از وی پذیرفته نیست. ( آل عمران، 85)

40-    خداوند تبارک و تعالی انسان را در مقام احسن تقویم و نیکوترین مراتب صورت وجود آفریده است. ( تین،4)

41-    انسان اگر هر کار نیک و بد کند برای خود کرده است. ( بقره،134)

42-    انسان اگر صبر و مقاومت پیشه کند و به ذکر خدا و نماز توسل جوید، خدا او را یاری می کند. ( بقره، 153)

43-    انسان اگر خدا را یاد کند، خدا هم او را یاد می کند. ( بقره، 152)

44-    انسان اگر از یاد خدا اعراض کند، در دنیا زندگی تنگ و پر از فشار خواهند داشت. ( طه، 124)

45-    انسان های غافل مانند حیوانات چهار پا هستند بلکه از آنها هم گمراه ترند. ( اعراب، 179)

46-    برای انسان زندگانی دنیا متاعی ناچیز و اندک است. ( نسا، 77)

47-    انسان نباید از چیزی که علم و آگاهی ندارد پیروی کند. ( اسرا، 36)

48-    انسان انتخابگر است؛ هر کس خواست ایمان می آورد و هر کس خواست کافر می شود. (کهف، 29)

49-    همه انسان ها بدانند که تنها یاد خدا و ذکر خدا آرامش بخش دل هاست. ( رعد، 28)

50-    هر انسانی، شربت مرگ را خواهد چشید. ( آل عمران،185)